Hệ thống PCCC

Hệ thống PCCC là gì?

Hệ thống PCCC là một hệ thống được thiết kế và lắp đặt trong các tòa nhà, công trình, phương tiện vận chuyển hay bất kỳ không gian nào có nguy cơ cháy nổ. Mục đích giúp phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại, ngăn chặn và đảm bảo an toàn cho con người và tài sản.

Với một hệ thống PCCC hoàn chỉnh bao gồm các thành phần như: hệ thống báo cháy, hệ thống cung cấp nước chữa cháy, hệ thống sprinkler, hệ thống bình chữa cháy, hệ thống cứu hộ, hệ thống phun khói. Các thiết bị này được phối hợp với nhau để tạo ra một hệ thống tự động hoặc bán tự động, có khả năng phát hiện và ngăn chặn nguy cơ cháy nổ, đồng thời nhanh chóng khống chế, dập tắt ngọn lửa khi có sự cố xảy ra.

Ngoài ra, PCCC còn có các quy định, tiêu chuẩn và quy trình quản lý chất lượng khắt khe được đưa ra để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn trong quá trình sử dụng.

Tầm quan trọng của hệ thống PCCC

Quan trọng trong việc bảo đảm an toàn và phòng chống cháy nổ trong các công trình xây dựng, công nghiệp, thương mại và dân dụng. Việc đầu tư vào hệ thống PCCC mang lại hiệu quả và cần thiết để đảm bảo tính an toàn và ổn định cho con người và tài sản. Tầm quan trọng của hệ thống PCCC có thể được phân tích như sau:

• Giúp phát hiện, ngăn chặn, và dập tắt cháy nhanh chóng trước khi nó lan rộng, giúp bảo vệ tính mạng của con người và giảm thiểu thiệt hại về tài sản.
• Đáp ứng yêu cầu pháp lý bắt buộc. Nếu không có hệ thống PCCC hoặc không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, chủ đầu tư có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý và bị phạt tiền.
• Giảm thiểu rủi ro cho các hoạt động kinh doanh đặc biệt là các ngành công nghiệp như: nhà máy sản xuất, kho lưu trữ, giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo sự an toàn và ổn định trong hoạt động kinh doanh.
• Giữ gìn uy tín và danh tiếng tạo được niềm tin và đánh giá cao từ khách hàng và đối tác.
• Cải thiện môi trường sống, giúp giảm thiểu khói, bụi và các chất độc hại, cải thiện môi trường sống và tạo ra một môi trường làm việc và sinh hoạt an toàn và lành mạnh.

Phân loại hệ thống PCCC

• Hệ thống PCCC chủ động

Loại hệ thống PCCC tự động hoạt động để phát hiện và dập tắt đám cháy một cách nhanh chóng. Trong hệ thống này, các thiết bị cảm biến được sử dụng để phát hiện nguy cơ cháy và gửi tín hiệu đến hệ thống điều khiển. Hệ thống điều khiển sẽ tự động kích hoạt các thiết bị chữa cháy như: hệ thống sprinkler, hệ thống phun khí, hệ thống bình chữa cháy, hệ thống chữa cháy bằng bọt hoặc hệ thống chữa cháy bằng bột để dập tắt đám cháy.

Ưu điểm nổi bật, trong trường hợp xảy ra đám cháy, hệ thống này sẽ kích hoạt ngay lập tức, giúp giảm thiểu thiệt hại về tài sản và con người. Hơn nữa, còn giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực so với hệ thống PCCC thủ công, vì nó không yêu cầu sự can thiệp của con người để kích hoạt các thiết bị chữa cháy.

Tuy nhiên, hệ thống PCCC chủ động cũng có những hạn chế nhất định. Việc cài đặt và bảo trì cũng yêu cầu kỹ thuật viên có kinh nghiệm và chuyên môn cao. Do đó, nếu hệ thống không được bảo trì đúng cách, nó có thể dẫn đến những rủi ro không đáng có.

• Hệ thống PCCC thụ động

Loại hệ thống PCCC không tự động hoạt động mà phụ thuộc vào sự can thiệp của con người để kích hoạt các thiết bị chữa cháy. Hệ thống này bao gồm các thiết bị chữa cháy như: bình chữa cháy, hệ thống bơm nước, hệ thống sprinkler hoặc hệ thống phun khí.

Khi phát hiện có đám cháy, con người phải kích hoạt các thiết bị chữa cháy để dập tắt đám cháy. Ví dụ, khi xảy ra cháy, người sử dụng có thể sử dụng bình chữa cháy để dập tắt đám cháy hoặc kích hoạt hệ thống bơm nước để đưa nước vào khu vực đám cháy.

Ưu điểm của hệ thống PCCC thụ động là chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn so với hệ thống PCCC chủ động và sử dụng đơn giản. Ngoài ra, hệ thống này cũng dễ dàng được bảo trì và sửa chữa. Tuy nhiên, hệ thống này yêu cầu sự can thiệp của con người để kích hoạt các thiết bị chữa cháy, do đó tốc độ phản ứng chậm hơn so với hệ thống PCCC chủ động. Và cũng có thể không phát hiện được đám cháy khi người sử dụng không có nhận thức về nguy cơ cháy nên chỉ được sử dụng như một phương tiện bổ sung để đảm bảo an toàn cháy.

• Hệ thống PCCC trong nhà

Nằm trong kế hoạch phòng cháy và chữa cháy của một tòa nhà giúp đảm bảo an toàn cho người dân, bảo vệ tài sản và giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp xảy ra cháy. Nó bao gồm các thiết bị báo cháy, hệ thống chữa cháy và đường ống dẫn nước để đưa nước tới các điểm chữa cháy.

Các thiết bị báo cháy trong hệ thống PCCC trong nhà thường được cài đặt tại các vị trí chiến lược trên các tầng của tòa nhà. Ví dụ như: phòng thang máy, phòng điều khiển, phòng máy và các khu vực rủi ro cao như nhà máy sản xuất. Khi các thiết bị báo cháy phát hiện khói hoặc nhiệt độ cao, chúng sẽ kích hoạt hệ thống chữa cháy ngay lập tức.

Về cơ bản, hệ thống chữa cháy trong nhà bao gồm các thiết bị như: bình chữa cháy, hệ thống sprinkler, hệ thống phun khí CO2 hoặc hệ thống bơm nước. Mỗi hệ thống có một cách hoạt động khác nhau để đưa nước hoặc chất chữa cháy vào khu vực cháy.

Ngoài các thiết bị chữa cháy, hệ thống PCCC trong nhà còn bao gồm các biện pháp an toàn khác như: tuyến đường thoát hiểm, cửa sổ an toàn và đèn thoát hiểm để đảm bảo người dân trong tòa nhà có thể an toàn di chuyển khi có cháy.

• Hệ thống PCCC ngoài trời

Có trong kế hoạch phòng cháy và chữa cháy của các khu công nghiệp, khu đô thị, sân bay, bến cảng hay các công trình xây dựng lớn. Thường được thiết kế và lắp đặt để đảm bảo phát hiện cháy sớm và có khả năng chữa cháy nhanh chóng.

Các thiết bị báo cháy trong hệ thống PCCC ngoài trời bao gồm: đèn báo cháy, báo khói, cảm biến nhiệt và hệ thống giám sát. Những thiết bị này được lắp đặt ở các vị trí chiến lược trong khu vực bên ngoài để giám sát sự xuất hiện của khói, nhiệt độ và các dấu hiệu của nguy cơ cháy.

Hệ thống chữa cháy ngoài trời thường được thiết kế để chữa cháy cho các khu vực rộng lớn, ví dụ như: công trường xây dựng, sân bay, bến cảng và khu công nghiệp. Một số thiết bị chữa cháy thường được sử dụng bao gồm: bình chữa cháy, hệ thống sprinkler, hệ thống phun khí CO2 và hệ thống bơm nước.

Đối với khu vực rộng lớn như sân bay hoặc khu công nghiệp, hệ thống chữa cháy ngoài trời thường bao gồm: hệ thống phun nước bằng máy bay cứu hỏa hoặc hệ thống phun nước bằng ống vòi cứu hỏa. Hệ thống này có thể cung cấp nước hoặc chất chữa cháy tới các khu vực xa và đặc biệt có thể giúp giảm thiểu thiệt hại do cháy.

Ngoài ra, hệ thống PCCC ngoài trời còn có thể bao gồm các biện pháp an toàn khác như: tuyến đường thoát hiểm, khu vực tập trung đám đông và hệ thống chiếu sáng an toàn. Những biện pháp này có thể giúp đảm bảo an toàn cho những người lao động và người dân trong khu vực ngoài trời.

Các thiết bị trong hệ thống PCCC

Hệ thống thiết bị báo cháy

Hệ thống thiết bị báo cháy là một phần quan trọng của hệ thống PCCC để phát hiện và cảnh báo sớm về nguy cơ cháy. Các thiết bị trong hệ thống bao gồm:

• Cảm biến khói: các cảm biến khói được lắp đặt tại các vị trí chiến lược trong công trình để phát hiện khói do cháy. Cảm biến khói có thể hoạt động dựa trên nguyên lý ion hóa hoặc quang học.
• Cảm biến nhiệt: cảm biến nhiệt được lắp đặt tại các vị trí chiến lược trong công trình để phát hiện sự tăng nhiệt độ do cháy. Cảm biến nhiệt có thể hoạt động dựa trên nguyên lý điện trở, quang học hoặc nhiệt động.
• Bộ trung tâm báo động: là một thiết bị quan trọng để nhận tín hiệu từ các cảm biến và phát ra cảnh báo cho nhân viên trong công trình. Bộ trung tâm báo động có thể được lập trình để cảnh báo theo các cấp độ khác nhau và kích hoạt các hệ thống chữa cháy khác.
• Đèn báo: được lắp đặt để cảnh báo sớm về nguy cơ cháy và hiển thị vị trí của vùng nguy hiểm. Đèn báo có thể sử dụng đèn LED hoặc đèn xoay để thu hút sự chú ý của nhân viên.
• Hệ thống loa: phát ra âm thanh cảnh báo và hướng dẫn nhân viên trong công trình về cách sử dụng các thiết bị chữa cháy.
• Nút nhấn báo động khẩn cấp: được lắp đặt tại các vị trí chiến lược trong công trình để cho phép nhân viên kích hoạt cảnh báo khi phát hiện nguy cơ cháy. Nút nhấn báo động khẩn cấp có thể được kết nối với bộ trung tâm báo động để kích hoạt hệ thống chữa cháy khẩn cấp.

Hệ thống thiết bị chữa cháy

Hệ thống thiết bị chữa cháy là một phần quan trọng trong hệ thống PCCC để đối phó với nguy cơ cháy. Các thiết bị trong hệ thống bao gồm:

• Hệ thống sprinkler: tự động được lắp đặt trên trần của công trình. Khi nhiệt độ tăng đột ngột, các sprinkler sẽ được kích hoạt và phun nước vào vùng cháy để dập tắt đám cháy.
• Hệ thống bình chữa cháy: cung cấp nước áp lực cao để dập tắt đám cháy. Bình chữa cháy có thể được điều khiển bằng tay hoặc tự động kích hoạt từ hệ thống báo cháy.
• Hệ thống phun khí: sử dụng khí CO2 hoặc khí FM200 để tạo ra một môi trường không có khí để dập tắt đám cháy. Hệ thống này thường được lắp đặt tại các phòng máy tính, phòng điện và phòng máy chủ khác.
• Hệ thống chữa cháy bằng bọt: dùng bọt xốp để ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy. Hệ thống này thường được lắp đặt tại các khu vực có khối lượng chất lỏng như nhà kho hoặc nhà máy.
• Hệ thống chữa cháy bằng bột: sử dụng bột chữa cháy để dập tắt đám cháy. Hệ thống này thường được lắp đặt tại các khu vực có khối lượng chất rắn như nhà kho hoặc nhà máy.
• Hệ thống chữa cháy bằng foam: sử dụng bọt chữa cháy để dập tắt đám cháy. Hệ thống này thường được lắp đặt tại các khu vực có khối lượng chất lỏng như nhà kho hoặc nhà máy.

Ngoài ra, trong hệ thống PCCC các loại van công nghiệp cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Mục đích được sử dụng để điều khiển luồng chất lỏng, khí và hơi trong hệ thống. Cụ thể:

• Van giảm áp (Pressure Reducing Valve): được sử dụng để điều chỉnh áp suất nước trong hệ thống PCCC. Van giảm áp giúp đảm bảo áp suất nước ổn định, giúp cho thiết bị phun nước hoạt động hiệu quả và tiết kiệm nước.
• Van cân bằng áp suất (Pressure Balancing Valve): được sử dụng để giảm áp suất nước trong các vùng có áp suất cao, như tại đầu phun nước, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
• Van bướm (Butterfly Valve): là loại van được sử dụng để kiểm soát luồng chất lỏng trong hệ thống PCCC. Van bướm có thiết kế đơn giản, dễ sử dụng và bảo trì.
• Van cổng (Gate Valve): được sử dụng để mở hoặc đóng luồng chất lỏng trong hệ thống PCCC. Van cổng có thiết kế đơn giản và dễ sử dụng, nhưng đòi hỏi một lực lớn để mở hoặc đóng.
• Van báo khí (Air Release Valve): thoát khí ra khỏi hệ thống PCCC, giúp giảm thiểu sự tích tụ khí trong hệ thống và đảm bảo hoạt động hiệu quả của hệ thống.
• Van an toàn (Safety Valve): bảo vệ hệ thống PCCC khỏi áp suất quá cao. Khi áp suất trong hệ thống vượt quá giới hạn cho phép, van an toàn sẽ tự động mở và giảm áp suất để bảo vệ hệ thống.
• Van cấp nước (Water Supply Valve): đđiều khiển luồng nước từ nguồn cấp nước vào hệ thống PCCC.

Với những ứng dụng quan trọng và ưu điểm nổi bật chúng tôi đã phân tích ở trên có thể thấy hệ thống PCCC đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong mỗi công trình xây dựng hiện nay. Điều này chứng tỏ rằng, việc đầu tư vào hệ thống PCCC là một quyết định sáng suốt của mỗi chủ đầu tư, giúp đảm bảo an toàn cho tài sản và con người, đồng thời giúp nâng cao uy tín và địa vị của công trình trên thị trường.

Tác giả: Trịnh Đình Dũng – vandien.vn